Do 2006 roku UEFA klasyfikowała stadiony poprzez przyznanie jednej lub pięciu gwiazdek (5 gwiazdek oznaczało elitarne obiekty). Najnowszy podział wyróżnia cztery kategorie stadionów, w których te najwyższej jakości zaliczają się do czwartej kategorii UEFA. Jedynie obiekty z ostatniej grupy kwalifikują się do organizacji spotkań finałowych europejskich pucharów. By należeć do tego grona, stadion musi spełniać ściśle wszystkie wytyczne europejskiego związku piłkarskiego. Wśród wymagań znajdują się m.in. specjalna przestrzeń dla wozu transmisyjnego, odpowiednie oświetlenie, studio TV spełniające szereg warunków, system kamer CCTV, czy też określonej wielkości szatnie. Wspomniane aspekty są zaledwie częścią warunków, by arena zaliczała się do stadionów IV kategorii UEFA. Ciekawostką jest, że takie obiekty o najwyższym statusie znajdują się również w Polsce.
Podział stadionów na kategorie
Aktualny podział UEFA wyróżnia cztery kategorie stadionów. Obecność w konkretnej grupie wiążę się przede wszystkim z możliwością organizacji wyższych etapów prestiżowych rozgrywek. Jest to jednoznaczne z większymi zarobkami generowanymi przez arenę dla klubu lub organu zarządzającego obiektem.
Kategoria I
Kategoria I jest najniższą w podziale dokonanym przez UEFA. Murawa stadionowa z tej grupy może mieć nieco mniejsze wymiary niż standardowo – długość boiska powinna mieć od 100 do 105 metrów, a szerokość od 64 do 68 metrów. Oświetlenie wymagane jest jedynie w przypadku planowanej transmisji. By arena klasyfikowała się do I kategorii powinna mieć, co najmniej 20 strzeżonych miejsc parkingowych dla VIP-ów. Pojemność takiego stadionu powinna wynosić minimalnie 200 osób. W tym znajdować się powinno min. 50 miejsc dla osób ze statusem VIP, z czego 10 krzesełek będzie należało do gości. Przestrzeń pracy mediów powinna wynosić minimalnie 50 m2, Co więcej, na obiekcie takim powinno znajdować się 20 miejsc dla prasy i dwa stanowiska dla komentatorów radiowych i TV. Jedno pomieszczenie należące do areny powinno móc pełnić funkcję studia TV. Na terenie stadionu powinien znajdować się także pokój konferencyjny – stanowić go może część pomieszczenia pracy dla mediów.
Kategoria II
W przypadku kolejnej kategorii wytyczne dotyczące wymiarów boiska pozostają bez zmian. Jeśli chodzi o oświetlenie, musi ono wynosić 800 lx przy stałych kamerach lub 500 lx przy ruchomych. Stadion musi posiadać także awaryjne zasilanie, które pozwoli na utrzymanie 2/3 standardowej jasności oświetlenia. W drugiej kategorii ilość wymaganych miejsc parkingowych dla VIP-ów zwiększa się do 50. Od grupy II stadionów na arenie nie może być już miejsc stojących. Wymagana minimalna pojemność stadionu wzrasta do 1500 miejsc. W tej klasie pojawić się musi pokój kontroli z dobrym przeglądem wnętrza stadionu. Przestrzeń pracy mediów musi wynosić, co najmniej 100 m2 i posiadać miejsca dla 50 dziennikarzy. W wyznaczonym miejscu dla prasy powinno zmieścić się min. 20 osób – strefa musi być koniecznie zadaszona i mieć w wyposażeniu 20 pulpitów. Arena kategorii II musi posiadać minimalnie 3 stanowiska dla komentatorów radiowych i telewizyjnych oraz, co najmniej jedno studio telewizyjne o wymiarach 5 m x 5 m i wysokości 2.30 m. Konieczna jest również obecność pokoju konferencyjnego ze stołami, platformą dla kamer, podium, split boxem nagłośnieniem i krzesłami dla min. 30 dziennikarzy oraz strefa mieszana.
Kategoria III
W trzeciej kategorii pojawiają się już ściśle określone wymiary boiska – 105 m x 68 m. UEFA dla tej klasy wprowadziła także wytyczne pod szatnie, która powinna mieć, co najmniej 20 m2, 2 prysznice, toaletę, 6 krzeseł i stół. Z przynależnością do wyższej grupy, wiąże się lepsze oświetlenie. Stadiony tej klasy powinny mieć lampy 1200 lx przy stałych kamerach i 800 lx przy ruchomych – standard oświetlenia awaryjnego pozostaje bez zmian. Konieczne jest zwiększenie miejsc parkingowych dla VIP-ów do 100, a miejsc dla najważniejszych gości do 250 miejsc (w tym 50 dla gości). Pokój kontroli wymagany jest w standardzie II kategorii. Przestrzeń pracy mediów musi zostać wzbogacona o miejsca dla min. 15. fotografów. Miejsce dla prasy musi być zadaszone oraz pomieścić, chociaż 50 osób (25 pulpitów). Komentatorzy powinni mieć udostępnionych, co najmniej 5 stanowisk. Przy trzeciej kategorii na stadionie muszą znajdować się 2 studia TV. Miejsce dla wozu transmisyjnego niezmiennie musi posiadać 200 m2. Jeśli chodzi o pokój konferencyjny i strefę mieszanką jedyną zmianą wobec wcześniejszej kategorii jest zwiększenie minimalnej liczby miejsc dla dziennikarzy do 50. Pojemność stadionów tej kategorii wynosi minimalnie 4500 miejsc.
Kategoria IV
Kategoria IV zastąpiła areny określane pięciogwiazdkowymi według starego podziału. Jest to grupa najlepszych obiektów, które gotowe są sprostać organizacji topowych imprez sportowych. Wymogi dotyczące pola gry i szatni pozostają niezmienne wobec wcześniejszej kategorii. Oświetlenie powinno mieć jasność min. 1400 lx, które jednolicie pokrywa całe pole gry oraz awaryjne oświetlenie min. 800 lx. Strzeżony parking dla VIP-ów powinien pomieścić 150 pojazdów. Najlepsze stadiony klasyfikacji UEFA muszą bezwzględnie posiadać elektroniczny system kontroli dostępu oraz system liczący widzów, który zapewni optymalną ilość osób przebywających na obiekcie oraz uniemożliwi ewentualne fałszerstwo biletów. Topowe Areny bezwzględnie muszą posiadać system kamer CCTV z możliwością zatrzymania obrazu (wewnątrz i na zewnątrz).
W Kategorii IV konieczne jest, co no najmniej 500 miejsc dla VIP-ów (100 dla gości) wraz ze specjalnie zastrzeżoną strefą gościnną. Przestrzeń pracy mediów musi mieć min. 200 m2 z 75 stanowiskami dla dziennikarzy oraz wyposażoną przestrzeń na fotografów. Miejsce dla prasy musi posiadać 100 zadaszonych miejsc z 50 pulpitami. W porównaniu do poprzednich grup powiększa się znacznie ilość miejsc dla komentatorów – UEFA wymaga min. 25 takich stanowisk. W kategorii IV pojawia się także wytyczna o 4. Miejscach do szybkich wywiadów (2,5 m x 2,5 m). Miejsce dla wozu transmisyjnego musi wynosić z kolei aż 1000 m2. Oprócz w pełni wyposażonego pokoju konferencyjnego infrastruktura powinna mieć zaaranżowanych 75 miejsc dla dziennikarzy oraz zadaszoną strefę mieszaną, mogącą pomieścić min. 50 osób. Pojemność stadionu nie jest mocno wygórowana, gdyż wynosi zaledwie 8000 miejsc. Nie jest tajemnicą, że wszystkie stadiony Premier League mieszczące się w Londynie, byłyby w stanie spełnić wymagania najwyższej kategorii UEFA.
Kategorie stadionów, a udział w europejskich pucharach
Selekcja stadionów ma ścisłe powiązanie z możliwością organizacji największych europejskich rozgrywek. UEFA podała specjalne kryteria odnoszące się do organizacji Ligi Mistrzów i Ligi Europy. Przed podaniem rozpiski, warto zaznaczyć, że stadiony z I kategorii nie mają uprawnień do goszczenia nawet najniższych szczebli europejskich rozgrywek. Jak wygląda sytuacja w innych grupach obiektów?
- Kategoria II: I i II runda eliminacyjna LM i LE
- Kategoria III: III runda eliminacyjna LM oraz III i IV runda eliminacyjna LE
- Kategoria IV: od IV rundy eliminacyjnej do półfinału LM oraz od fazy grupowej do półfinału LE
Które stadiony mogą organizować finały europejskich rozgrywek?
Finały europejskich rozgrywek mogą gościć wyłącznie stadiony IV kategorii. Spośród nich UEFA selekcjonuje najlepsze obiekty, które sprostają organizacji tak wielkiego wydarzenia, jak np.: finał Ligi Mistrzów. Chociaż minimalna pojemność najwyższej kategorii stadionów wynosi 8 tysięcy, to na tak wielkie wydarzenia sama organizacja trzyma pewne standardy. Podczas finałowych starć Ligi Europy wybierane są areny, posiadające, chociaż 40 tysięcy miejsc. Finału Ligi Mistrzów nie gościł z kolei żaden obiekt, który cechował się pojemnością mniejsza niż 60 tysięcy. Standardy te liczone są od 2006 roku, czyli momentu reformy kategoryzacji obiektów. Główne starcie w Lidze Europy może organizować ponad 60 stadionów. Jeśli chodzi o Ligę Mistrzów ta liczba ze względu na pojemność obiektów znacznie się zmniejsza.
Stadiony w Europie, które spełniają standardy organizacji Ligi Mistrzów (zaczynając od obiektów z największa pojemnością):
- Camp Nou (Barcelona)
- Wembley Stadium (Londyn)
- Signal Iduna Park (Dortmund)
- Stade de France (Saint-Denis)
- Santiago Bernabeu (Madryt)
- Stadio Giuseppe Meazza – dawniej San Siro (Mediolan)
- Stadion Łużniki (Moskwa)
- Ataturk Olympic Stadium (Istanbuł)
- Athens Olympic Stadium (Ateny)
- Allianz Arena (Monachium)
- Old Trafford (Manchester)
- Olympiastadion (Berlin)
- Millennium Stadium (Cardiff)
- Stadio Olimpico (Rzym)
- NSC Olimpiysky (Kijów)
- Baku Olympic Stadium (Baku)
- Metropolitano Stadium (Madryt)
- Stade Velodrome (Marsylia)
- Puskás Aréna (Budapeszt)
- Krestovsky Stadium (Sankt Petersburg)
- Estadio da Luz (Lizbona)
- Veltins-Arena (Gelsenkirchen)
- Estadi Olimpic Lluis Companys (Barcelona)
- Estadio Olímpico de Sevilla (Sevilla)
Stadiony najwyższej kategorii w Polsce
Wśród wielu osób ogromne zaskoczenie może wywołać fakt, że aż 9 stadionów w naszym kraju spełnia najwyższe standardy UEFA. Obiekty te są w dużej mierze pokłosiem Mistrzostw Europy, które odbyły się w Polsce i na Ukrainie w 2012 roku. Obecność tylu stadionów IV kategorii UEFA umożliwia polskim ekipom walkę na najwyższych szczeblach europejskich pucharów i daje perspektywę organizacji dużych sportowych wydarzeń rangi światowej. Oto lista 9. polskich stadionów IV kategorii UEFA, zaczynając od tego najwyższej pojemności:
- Stadion Narodowy w Warszawie
- Stadion Śląski w Chorzowie
- Stadion Miejski we Wrocławiu
- Stadion Energa Gdańsk
- INEA Stadion w Poznaniu
- Stadion Miejski w Krakowie
- Stadion Wojska Polskiego w Warszawie
- Stadion im. Ernesta Pohla w Zabrzu
- Stadion Miejski w Białymstoku
FAQ
Jaki jest najmniejszy stadion IV kategorii w Europie?
Haladas Stadium o pojemności 8 903 miejsc.
Największy stadion IV kategorii w Europie to…
Camp Nou w Barcelonie o pojemności 99 354 miejsc.
Ile kategorii stadionów wyróżniła UEFA?
UEFA wyróżniła IV kategorię stadionów.
Ile minimalnie miejsc powinien posiadać stadion najwyższej kategorii UEFA?
Minimalna ilość miejsc na takim stadionie wynosi 8 tysięcy.
